(TT. Thông tin – Văn Lang, 9/5/2014) – Đã 5 năm trôi qua kể từ lần đầu tiên tôi đặt chân đến thành phố Sài Gòn hoa lệ này, mang bao ước mơ và hy vọng của một cô sinh viên tỉnh lẻ lần đầu va chạm nhiều hơn với cuộc đời, và bắt đầu tự lập…
Có người đã hỏi tôi:“Không biết một Sài Gòn sôi động đã tạo ra những con người năng động, mạnh mẽ; hay chính những người năng động, mạnh mẽ đã tạo ra một Sài Gòn sôi động như hôm nay?” Câu hỏi khiến tôi nhớ về những hoài niệm của thời sinh viên tại trường ĐH Văn Lang, nhận ra ngôi trường vẫn còn trên con đường đấy. Người cũ, cảnh cũ, kỷ niệm xưa, chỉ có tôi lớn dần lên theo từng năm tháng. Tôi muốn quay ngược thời gian tìm về những hồi ức thời sinh viên được gói gọn trên cung đường này.
Có một con đường nhỏ giữa lòng thành phố…
Nằm khiêm tốn ở một góc nhỏ của Quận 1 – Tp.HCM, trên địa bàn phường Cô Giang, có con đường được vinh dự mang tên nhà chí sĩ yêu nước Nguyễn Khắc Nhu. Con đường đã có từ thời thuộc Pháp với tên gọi đường số 10. Đến năm 1943 đổi tên thành đường Ballande. Sau đó, chính quyền Sài Gòn tiếp tục đổi tên thành đường Nguyễn Khắc Nhu từ năm 1955 cho đến nay. Gần đường Nguyễn Khắc Nhu còn có đường Nguyễn Thái Học – tên người cộng sự của Nguyễn Khắc Nhu trong các hoạt động ái quốc thời Pháp thuộc. Đường Nguyễn Khắc Nhu nằm trong lòng phường Cô Giang, tên phường vốn lấy từ tên bà Nguyễn Thị Giang – vợ Nguyễn Thái Học. Đường Cô Bắc cắt ngang đường Nguyễn Khắc Nhu lấy từ tên bà Nguyễn Thị Bắc – em gái bà Nguyễn Thị Giang. Cả Cô Giang và Cô Bắc đều là những nữ chiến sĩ yêu nước được Nguyễn Khắc Nhu hướng dẫn đi theo con đường cách mạng.
Trụ sở Trường ĐH Văn Lang ở địa chỉ 45 Nguyễn Khắc Nhu P.Cô Giang, Q.1. Nếu không biết đường đến Nguyễn Khắc Nhu, có thể nhớ những dữ kiện này: từ đường Cô Giang đến đường Trần Hưng Đạo, qua ngã tư Cô Bắc…
Rất có thể, nếu vô tình bạn hỏi ai đó ở Sài Gòn về con đường này, nhiều khi bạn sẽ nhận được một cái lắc đầu không biết. Nhưng nếu đưa ra những gợi ý như bắt đầu từ đường Cô Giang đến đường Trần Hưng Đạo, qua ngã tư Cô Bắc…, người ta sẽ dễ mường tượng hơn để hướng dẫn đường đi cho bạn. Đó cũng chính là kinh nghiệm đầu tiên của tôi khi tìm đường đến trường Văn Lang, rồi “sống” và học tập tại ngôi trường trên con đường này.
Chạy dọc lộ trình khoảng 180m, lộ giới 20m, con đường này là sự đan xen giữa hiện đại và hoài niệm, là một góc riêng của Sài Gòn, và của những sinh viên chúng tôi.
Có một góc nhỏ âm thầm…
Nếu một ngày nào đó, bạn vô tình lạc bước vào con đường này, có thể dành chút thời gian tản bộ dọc theo hai hàng cây tỏa bóng lớn xanh mát bên đường, ngắm những ngôi nhà, những con hẻm nhỏ. Rồi thấy Sài Gòn có những góc nhỏ có khi thật riêng tư giữa nhịp điệu sôi động và cảm giác chen chúc của thành phố.
Đây là một góc nhỏ – Nhà Truyền thống Sân khấu. Dù nằm ngay mặt tiền của ngã tư Nguyễn Khắc Nhu và Cô Bắc, nhưng ít người biết đây là nơi lưu giữ những tư liệu, hình ảnh và cột mốc đáng nhớ của ngành nghệ thuật gắn liền với những thăng trầm lịch sử.
Đường đi vào Trường ĐH Văn Lang từ hướng Trần Hưng Đạo. Ngay ngã tư Nguyễn Khắc Nhu – Cô Bắc này là Nhà Truyền thống Sân khấu – nơi trở về, dừng chân và nghỉ ngơi sau ánh đèn sân khấu của nhiều nghệ sĩ…
Nhà Truyền thống Sân khấu là trụ sở của Hội Ái hữu Nghệ sĩ (nay là Ban Ái hữu Nghệ sĩ) được thành lập từ năm 1950. Những ngày thường khi trên đường đến trường, chúng tôi cảm thấy Nhà Truyền thống Sân khấu như chìm vào giấc ngủ sâu yên bình, trong khi chúng tôi và người người chạy đua với guồng quay tất bật của nhịp sống nơi phố hội.
Nhưng cứ đến ngày 12/8 âm lịch hằng năm, không khí nơi đây trở nên rộn ràng khi các thế hệ văn nghệ sĩ tụ hội vào ngày Giỗ Tổ Sân khấu. Lễ Giỗ Tổ nghề thể hiện tình đoàn kết của nghệ sĩ, tinh thần “uống nước nhớ nguồn”, “tôn sư trọng đạo” của những người làm nghệ thuật từ chân tâm, trót ăn cơm Tổ, nên vẫn nặng nợ với “nghiệp tằm.”
Có những lúc nào đó, cảm thấy ngôi nhà yên lặng của sân khấu ấy thật hợp với con đường Nguyễn Khắc Nhu này, lặng lẽ cất giấu những chuyển động lịch sử bên trong.
Có một nơi đầy ấp kỷ niệm…
Vừa đi qua ngôi nhà của ngành nghệ thuật sân khấu tại Tp.HCM chừng chục mét, là nhìn thấy ngôi trường thân yêu của chúng tôi – Trường ĐH Văn Lang.
Tôi là sinh viên khóa 14 khoa Quan hệ công chúng & Truyền thông. Trường tôi là một cơ sở giáo dục đại học đa ngành và đạt chuẩn chất lượng giáo dục quốc gia vào tháng 02/2009.
Tôi vẫn nhớ hành lang lầu 8 “đại bản doanh” của những sinh viên khoa QHCC & TT một thời. Những ngày đầu bỡ ngỡ, lạ lẫm, chân ướt chân ráo vào thành phố trọ học, có lúc tôi buồn tủi vì cuộc sống trọ học xa nhà, vì ngỡ ngàng với môi trường mới, thầy cô mới, bạn bè mới, vì mọi thứ xung quanh đều thay đổi. Nhưng việc học, hoạt động phong trào Đoàn Hội, bạn bè đã kéo tôi vào nhịp điệu của nó, một cuộc sống mà chính tôi là người phải quyết định và làm chủ bản thân mình.
 |
 |
 |
 |
Hành trình sinh viên của Thanh Mai dung hòa tốt giữa học tập và các hoạt động sinh viên. Năm 2012, Thanh Mai là thành viên đoàn sinh viên tiêu biểu Văn Lang thăm viếng đền Hùng.
Văn Lang là nơi tôi trưởng thành với đầy đủ các cung bậc cảm xúc, với những kỷ niệm trên giảng đường đại học, hay từ những cành phượng thắm theo bước tôi những ngày đến trường.
Có những con hẻm nặng gánh mưu sinh…
Nếu đã từng là sinh viên Văn Lang, chắc sẽ không thể nào quên những con “hẻm sinh viên” cạnh trường. “Hẻm mì xào” với những quán quen như quán hủ tíu cô Nủi, bà Chín bán cafe, quán mì xào chị Diễm… “Hẻm nước mía” chiều nào cũng đông nghẹt sinh viên Văn Lang ngồi nhâm nhi ly nước mía và ăn bịch bánh tráng trộn mặn mặn, cay cay.
Ngày mới của những người buôn bán trong xóm lao động nhỏ này đã bắt đầu từ 3 giờ sáng, để chuẩn bị cho một ngày buôn bán của mình. Người dân lao động quanh đây có khi thô mộc, ăn to nói lớn, nhưng sống tình cảm và mưu sinh chân chính.
Ban đầu, tôi lạ lẫm với những con người bề ngoài cộc cằn thô lỗ, những lối nhỏ ngoằn ngoèo không trật tự, những con hẻm khi mưa thì ướt lép nhép, và những phòng trọ ọp ẹp phía sau trường. Tôi nhận ra: Sài Gòn không chỉ đẹp và sang như những gì người ta kể.
Nhưng những minh chứng sống trên con đường này cũng đủ để dạy cho tôi một bài học về giá trị cuộc sống. Dù sống ở bất kỳ nơi đâu, dù ở tầng lớp nào, người ta vẫn phải làm ăn chân chính để sống và vươn lên. Giữa nhịp sống hối hả, những vọng tưởng của tuổi trẻ cần được nuôi lớn, vươn lên bình tĩnh bằng cách sống chậm lại, nghĩ khác đi và yêu thương nhiều hơn.
Tôi đã ra trường, nhưng vẫn thường xuyên theo dõi thông tin về trường và các thế hệ đàn em. Trường Văn Lang đã đánh dấu bước phát triển mới của mình bằng Dự án xây dựng Khu trường mới tại phường 5, Quận Gò Vấp. Thông tin từ website trường cho biết, khu trường mới sẽ rộng gấp 44 lần Cơ sở 1 trên đường Nguyễn Khắc Nhu. Mừng vui quá. Rồi lại thấy ngôi trường trên đường Nguyễn Khắc Nhu bỗng trở nên nhỏ bé y như con đường mà nó tọa lạc. Khi trường mới xây xong, có lẽ cơ sở 1 sẽ chuyển đi đầu tiên. Nghĩ tới đó, niềm vui đi cùng với nỗi bùi ngùi.
Tự thâm tâm tôi, con đường này, ngõ hẻm này là nắng mưa, là kỷ niệm, là những buồn vui ghi dấu mỗi bước đường đại học tôi đã trải qua. Tôi sẽ xếp gọn ghẽ nó vào một nơi trong lòng – để nhớ, và để mỗi khi nhìn lại, tôi thấy mình đã trưởng thành như thế, ở cung đường vàng nắng Nguyễn Khắc Nhu.
LÊ NGỌC THANH MAI
(CỰU SV KHOA PR, TỐT NGHIỆP NĂM 2012)
