Khoa Mỹ thuật công nghiệp Văn Lang và những bước tiến chắc chắn trong thị trường Lịch Mỹ thuật

(TT. Thông tin – Văn Lang, 14/9/2014) – Sáng 13/9/2014, triển lãm sách & lịch 2015 chủ đề “Thuần Việt” do công ty Lịch xuân Phương Nam và công ty sách – lịch Đại Nam phối hợp tổ chức đã khai mạc tại Nhà triển lãm 92 Lê Thánh Tôn, Q. 1, Tp. Hồ Chí Minh. 7/35 bộ lịch được trưng bày là tác phẩm của SV Văn Lang. Cùng với đó, SV khoa Mỹ thuật Công nghiệp của trường cũng là tác giả của nhiều bộ lịch khác được giới thiệu trong catalogue.

Nhà trường và doanh nghiệp đồng hành

Sự hợp tác giữa trường đại học với doanh nghiệp trở thành yêu cầu và khuynh hướng tất yếu ngày nay để giải quyết vấn đề của cả hai bên: tình trạng thất nghiệp đáng báo động của người tốt nghiệp ĐH; thực tế thiếu hụt nhân lực đủ kiến thức, kỹ năng làm việc của thị trường lao động. Sự hợp tác ấy chỉ thành công khi cả hai bên, bằng thiện chí và sự chủ động tìm kiếm, đưa tay ra và bắt tay nhau. Khoa Mỹ thuật Công nghiệp, trường ĐH Văn Lang trở thành bạn đồng hành cùng công ty Lịch xuân Phương Nam trong những năm qua là kết quả của sự cố gắng kết nối từ hai phía.

Thiết kế lịch của SV Văn Lang được trưng bày tại triển lãm sách & lịch 2015, chủ đề “Thuần Việt” đa dạng thể loại (lịch tường, lich bloc, lịch bàn), đa dạng hình thức thể hiện (vẽ màu nước, vẽ màu sáp, hình chụp…) và thể hiện những đề tại khác nhau của văn hóa Việt (đền, cổng làng, làng nghề, món ăn, trò chơi dân gian,…).

Ông Nguyễn Hà Quốc Anh – Giám đốc công ty Lịch xuân Phương Nam – chia sẻ rằng, sau nhiều chuyến đi công tác nước ngoài, nhìn thấy những bộ lịch có chất lượng nghệ thuật cao mà mỗi khi bóc đi một tờ, người ta đều cảm thấy tiếc nuối, năm 2009, công ty in Phương Nam đã cho ra đời catalogue thiết kế lịch đầu tiên. Trước đó, công ty chỉ in ấn những bộ lịch thị trường đơn giản và chưa đầu tư nhiều cho thiết kế. Đến năm 2013, muốn mảng thiết kế và in ấn lịch của công ty đi vào chuyên nghiệp và dần trở thành thương phẩm cao cấp, công ty Lịch xuân Phương Nam được thành lập trên nền tảng bộ phận sản xuất lịch của công ty In Phương Nam.

Tiếp cận lâu dài và đánh giá khá tốt về các thiết kế lịch của SV Văn Lang từ năm 2010, qua hoạt động triển lãm đồ án tốt nghiệp của SV do khoa Mỹ thuật Công nghiệp tổ chức, tháng 8/2013, công ty in Phương Nam mời khoa Mỹ thuật Công nghiệp của trường tham gia Triển lãm lịch xuân Giáp Ngọ, chủ đề “Xuân Nam Lộc Bắc” tại Nhà Triển lãm Tràng Tiền, Hà Nội. Toàn bộ 30 thiết kế trong triển lãm này đều là đồ án môn học của SV ngành Thiết kế Đồ họa, Văn Lang. Tiếp nối thành công đó, năm nay, Lịch xuân Phương Nam mở triển lãm ở Tp. HCM; SV trường ĐH Văn Lang tiếp tục được tạo cơ hội để giới thiệu tác phẩm và năng lực nghề nghiệp qua các sản phẩm lịch 2015 được trưng bày trong không gian triển lãm, giới thiệu trong catalogue. Đáp lại thiện chí “đặt hàng” của doanh nghiệp, khoa Mỹ thuật Công nghiệp của trường đã giao đề tài đồ án môn học thiết kế lịch cho SV trong mối quan hệ sáng tạo với ý tưởng kinh doanh của công ty. Đồng thời, SV ngành Thiết kế Đồ họa còn tham gia hỗ trợ Lịch xuân Phương Nam thiết kế và thực dựng không gian triển lãm đậm chất “Thuần Việt” – chủ đề triển lãm lịch xuân 2015 lần này.

Đồ án môn học của SV đáp ứng các tiêu chí mỹ thuật công nghiệp và dễ dàng được chuyển thành sản phẩm thương mại – Đó là cố gắng lớn của Khoa MTCN trường ĐH Văn Lang và công ty Lịch xuân Phương Nam, thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo trong trường đại học và từ đó nâng cao giá trị văn hóa trong những sản phẩm mỹ thuật phục vụ nhu cầu cuộc sống.

Ảnh: ThS. Nguyễn Đắc Thái – Phó Trưởng khoa Mỹ thuật Công nghiệp, trường ĐH Văn Lang – trả lời phỏng vấn của Đài Truyền hình Tp. Hồ Chí Minh tại triển lãm Lịch & Sách 2015.

Ba năm đồng hành cùng công ty Lịch xuân Phương Nam nói riêng, các doanh nghiệp khác nói chung, khoa Mỹ thuật Công nghiệp trường ĐH Văn Lang đang dần bắt nhịp kết nối giữa đào tạo và thị trường nhân lực. ThS. Nguyễn Đắc Thái – Phó Trưởng khoa Mỹ thuật Công nghiệp của trường – cho biết: “Tại triển lãm này, SV Văn Lang giới thiệu đến mọi người các sản phẩm lịch có chất lượng thiết kế cao, đáp ứng tiêu chí “thuần Việt” về mặt mỹ thuật – văn hoá. Quá trình thiết kế giúp các bạn thỏa mãn tính sáng tạo, bồi dưỡng vốn văn hóa và thể hiện tình yêu quê hương, đất nước. Việc hợp tác với Lịch xuân Phương Nam đã giúp khoa định hình chương trình đào tạo, xây dựng nội dung giảng dạy sát với yêu cầu của doanh nghiệp. Trong quá trình học, SV được tiếp xúc, làm việc với doanh nghiệp, qua đó, có cái nhìn cận cảnh và đúng đắn hơn về môi trường làm việc chuyên nghiệp. Đây là cách hiệu quả để giáo dục SV rằng công việc thiết kế của các bạn cần gắn với cộng đồng, phục vụ cộng đồng vì thiết kế ứng dụng không phải là công việc chỉ nhằm thỏa mãn ý thích cá nhân. Thêm nữa, SV có thể nhận ra thiếu sót và học hỏi, hoàn thiện để rút ngắn khoảng cách giữa thiết kế trường lớp và sản phẩm thương mại.”

Thiết kế – công việc của người làm văn hóa

Trong ngày đầu tiên diễn ra, triển lãm thu hút một số nhà chuyên môn, nhà quản lý uy tín và tâm huyết đến thưởng lãm.

Gặp gỡ họa sĩ, nhà phê bình nghệ thuật Nguyễn Quân đang nhìn ngắm những bộ lịch của SV Văn Lang, ông đã có những trao đổi chân tình, rằng: “Những tác phẩm của SV Văn Lang được trưng bày trong triển lãm này thể hiện theo đúng quy luật vận hành giữa giáo dục và thực tế doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải nghiên cứu chuyên môn để phát triển sản phẩm, SV phải tìm hiểu thị trường để nghiên cứu, thiết kế đáp ứng yêu cầu. Các tác phẩm lịch của các bạn SV xoay quanh chủ đề “Thuần Việt” nhưng không hề đơn điệu vì có nhiều đề tài được triển khai, từ món ăn Việt đến cổng làng Việt, làng nghề Việt, lễ hội Việt,… Hình thức mỹ thuật thể hiện cũng khá phong phú, có vẽ màu, có ảnh chụp, có ký họa,… Những thiết kế này khiến tôi nhớ lại những bộ lịch xa xưa: bộ lịch in hình vẽ của các cô gái Việt Nam của các họa sĩ trường Mỹ thuật Đông Dương, bộ lịch có hình họa Quang Trung cầm cành đào trên tay, cưỡi ngựa từ Thăng Long vào Nam. Tinh thần Việt đang trở lại. Tôi nghĩ khi những bộ lịch này treo trong nhà, từ sự quen thân thị giác sẽ dần tạo nên sự quen thân tâm tính. Đó là một trong những phương thức tạo nên văn hóa của đại chúng. Tôi nghĩ bên cạnh SV, GV của trường cũng có thể tham gia hợp tác thiết kế với doanh nghiệp để phát triển năng lực chuyên môn.”

Năng lực của SV ngành Thiết kế Đồ họa của trường ĐH Văn Lang đang dần được khẳng định và ghi nhận qua những hoạt động triển lãm như thế này. Có lẽ, nhóm SV gồm 4 bạn Nguyễn Thị Thu Thúy, Lê Thị Tố Kim, Phạm Thị Hòa Liễu, Nguyễn Phạm Loan Anh cảm thấy được khuyến khích tinh thần rất nhiều khi tham gia triển lãm lịch – sách “Thuần Việt”.

Người nghèo nhất vẫn mong muốn được ăn món ngon nhất” – nhà phê bình nghệ thuật Nguyễn Quân nói về một quy luật tâm lý, từ đó đánh giá ý nghĩa của việc đưa mỹ thuật và văn hóa vào lịch – vật dụng phổ biến hằng ngày của mỗi một gia đình.

Bà Thế Thanh – nguyên phó giám đốc Sở Văn hoá thông tin Tp. HCM, đánh giá cao bộ lịch bloc “100 món bánh Việt” của SV Văn Lang và cho rằng, đó là một trong những cách người thiết kế trẻ giữ gìn tài sản văn hóa của dân tộc.

Bà Thế Thanh – Nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Tp. Hồ Chí Minh thể hiện sự thích thú đối với bộ lịch bloc “100 món bánh Việt” của nhóm SV này vì chỉ là bộ lịch bloc nhỏ, vừa tay thôi nhưng “100 món bánh Việt” là một bộ lịch thú vị. Là phụ nữ, bà thích bộ lịch này vì nó có thể trở thành cẩm nang nấu ăn trong gia đình. Là người làm văn hóa, bà càng cảm thấy thích thú hơn khi nó thể hiện được nét đẹp ẩm thực trong văn hóa của người Việt. Không chỉ minh họa bằng hình ảnh, bộ lịch còn cung cấp thông tin về món ăn bên cạnh thông tin thời gian. Ngắn gọn, thể hiện được quan niệm về món ăn; lịch mà cũng là sách; và thêm phần nhỏ gọn nên dễ dàng cho việc phổ biến, tiếp nhận.

Tại triển lãm, công ty Lịch xuân Phương Nam đã trao tặng phần thưởng trị giá 15.000.000 đồng cho nhóm SV ngành Thiết kế Đồ họa của trường ĐH Văn Lang, tác giả bộ lịch bloc “100 món bánh Việt” .

(ảnh: ông Nguyễn Hà Quốc Anh – ngoài cùng, bên trái – trao thưởng cho các bạn).

Đồng thời, trường ĐH Văn Lang và công ty Lịch xuân Phương Nam cũng trao Giấy chứng nhận cho các bạn.

(ảnh: ông Nguyễn Hà Quốc Anh và ông Phan Khương, Trưởng ngành Thiết kế Đồ họa Văn Lang, trao chứng nhận ). \Được biết, bộ lịch đã được một doanh nghiệp lớn chọn làm sản phẩm in độc quyền.

Tại triển lãm, chúng tôi gặp lại một gương mặt quen: Nguyễn Thanh Bình – SV khóa 16 (2010 – 2014), ngành Thiết kế Đồ họa của trường. Thanh Bình hiện là nhân viên thiết kế của công ty Lịch xuân Phương Nam. Vị trí công việc hiện tại là kết quả “tiền duyên” từ thời đại học. Khi là SV năm ba của trường, bộ lịch “Cổng làng Bắc Bộ” của Thanh Bình được Lịch xuân Phương Nam chọn trưng bày tại triển lãm “Xuân Nam Lộc Bắc”. Tháng 7/2014, Thanh Bình chính thức tốt nghiệp. Tháng 8/2014, nhớ lại thiết kế vẽ màu nước về di tích cổng làng đậm văn hóa Việt của Thanh Bình, ông Nguyễn Hà Quốc Anh – Giám đốc công ty – đã liên hệ, đặt hàng Thanh Bình thiết kế bộ lịch “Di sản Việt”. Thiết nghĩ, bên cạnh hiểu biết chuyên môn, nền tảng văn hóa cũng là một trong những yếu tố mà doanh nghiệp cần ở một người làm thiết kế để phát triển sản phẩm cao cấp vừa đảm bảo tính mỹ thuật, vừa đủ hàm lượng và chiều sâu văn hóa. Thanh Bình khá hài lòng với vị trí công việc hiện tại vì bên cạnh chuyên môn thiết kế, Thanh Bình cũng học hỏi được nhiều về lĩnh vực in ấn, kinh doanh – những yếu tố mà SV các ngành mỹ thuật ứng dụng còn thiếu.

Ảnh: Thanh Bình bên 2 sản phẩm lịch của mình (“Di sản Việt”, “Cổng làng Bắc Bộ”) tại triển lãm Lịch & Sách 2015 Tp. HCM.

Từ đây, nhìn lại, có thể thấy giá trị của không gian triển lãm Mỹ thuật Công nghiệp của trường ĐH Văn Lang – nơi SV có cơ hội giới thiệu tác phẩm và lý lịch sáng tạo của mình. Triển lãm Văn Lang tuy không lớn lắm nhưng qua nhiều năm đã bắt đầu khẳng định được uy tín, trở thành một điều kiện đào tạo, một địa chỉ giới thiệu năng lực mà không phải SV mỹ thuật nào cũng có cơ hội tham gia. Triển lãm đồ án tốt nghiệp của SV năm cuối trong trường, triển lãm lịch của SV năm ba hợp tác với công ty Lịch xuân Phương Nam tổ chức ngoài trường, và triển lãm tác phẩm hội họa của thầy và trò khoa Mỹ thuật Công nghiệp phối hợp thực hiện cùng Hội Mỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh trong không gian Bảo tàng Mỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh– Đó là những nỗ lực nâng cao chất lượng đào tạo trong lĩnh vực đặc thù của khoa Mỹ thuật Công nghiệp, trường ĐH Văn Lang. Mục đích cuối cùng là SV được trang bị toàn diện về năng khiếu mỹ thuật, kỹ năng thiết kế và những kiến thức thương mại cơ bản cần thiết.

Từ không gian triển lãm sách – lịch 2015, chủ đề “Thuần Việt”, nhiều câu chuyện được trao đổi: chuyện của người làm kinh doanh, chuyện của người làm văn hóa; và riêng dưới góc nhìn của trường ĐH Văn Lang, chuyện về giáo dục và nhiều vấn đề trong đào tạo mỹ thuật ứng dụng. Định ra hướng đi song hành cùng doanh nghiệp trong quá trình đào tạo, khoa Mỹ thuật Công nghiệp của trường mong muốn mang lại hiệu quả học đại học ý nghĩa nhất cho SV. Hiệu quả đó có thể sẽ đến trong, hoặc sau khi SV tốt nghiệp; và nó sẽ góp phần khẳng định giảng đường Văn Lang là nơi chốn nuôi dưỡng sự trưởng thành của các bạn, Văn Lang thực sự là “giảng đường yêu dấu” trong quãng đời rèn luyện nghề nghiệp nghiêm túc của mỗi SV:

“Muốn cho cái thời tuổi hai mươi nơi “giảng đường yêu dấu” đẹp mãi, gần gũi thân thiết mãi, thì phải làm sao cho cái “ngày mai” sau tuổi hai mươi ấy cũng tươi sáng, ấm áp tương xứng với nó.”

(lời giới thiệu của Nguyễn Thành Thi viết cho tác phẩm “Giảng đường yêu dấu” của Mai Anh Tuấn).

Minh An