Ngày 26/9/2020, ngành Văn học Ứng dụng – Trường Đại học Văn Lang tổ chức buổi trao đổi học thuật, gợi mở hướng nghiên cứu cho giảng viên và sinh viên về chuyên đề khoa học “Kí hiệu học văn học nhìn từ góc độ văn học ứng dụng” do diễn giả, nhà khoa học, PGS.TS. La Khắc Hòa (Lã Nguyên) trực tiếp trao đổi.
Chương trình trao đổi về chuyên đề khoa học “Kí hiệu học văn học nhìn từ góc độ văn học ứng dụng” được tổ chức nhằm tạo môi trường học thuật cho giảng viên tiếp cận các vấn đề khoa học, chia sẻ kinh nghiệm và định hướng nghiên cứu ứng dụng, đồng thời mang đến cơ hội cho sinh viên tiếp cận, bổ sung các kiến thức khoa học, tìm kiếm ý tưởng cho dự án ứng dụng văn học sắp tới.
Bên cạnh Diễn giả chính là PGS. TS. La Khắc Hòa (Lã Nguyên), buổi trò chuyện còn có sự hiện diện của TS. Hồ Quốc Hùng – Phó Trưởng Khoa Xã hội và Nhân văn Trường Đại học Văn Lang, TS. Nguyễn Hoài Thanh, ThS. Lê Thị Gấm, ThS. Đoàn Thị Thu Vân, ThS. Đào Thị Diễm Trang,… cùng đông đảo sinh viên ngành Văn học Ứng dụng.
Mở đầu chương trình, TS. Hồ Quốc Hùng, Phó Trưởng Khoa Xã hội và Nhân văn Trường Đại học Văn Lang chia sẻ quan điểm cũng như những trăn trở của thầy về tình trạng sinh viên ngành Văn học dần mất đi ý thức tự giác đọc hoặc rất ít đọc sách. Chính vì vậy, ngành Văn học ứng dụng tích cực tổ chức và mang đến nhiều chuyên đề về đọc sách, đa dạng hóa các chương trình định hướng cho sinh viên.
Với kinh nghiệm giảng dạy phong phú cùng niềm đam mê Kí hiệu học, tại buổi trao đổi, PGS. TS. La Khắc Hòa đã mang đến cho giảng viên và sinh viên ngành Văn học ứng dụng Trường Đại học Văn Lang nhiều điều thú vị về lĩnh vực Ký hiệu học trong học thuật cũng như thực tiễn, nhất là khi nghiên cứu ý nghĩa thật sự trong từ, trong câu khi truyền tải, phát tín hiệu đến người đọc, người nghe. Thầy cũng chỉ rõ ý nghĩa và vai trò của Kí hiệu học trong đời sống, những bước ngoặt và khả năng diễn ngôn của thời đại, những hệ hình giao tiếp tiêu biểu của ngôn ngữ học thay đổi theo thời gian và đặt ra vấn đề về tính ứng dụng vào thực tiễn xã hội.
PGS. TS. La Khắc Hòa cũng khuấy động không khí buổi trao đổi bằng những câu chuyện mà thầy đã trải qua cùng các nhà thơ, nhà văn lớn; qua đó, giúp sinh viên hiểu hơn về sự khác biệt giữa “tác giả” và “hình tượng tác giả” mà lâu nay sinh viên và nhiều độc giả mặc định là một. Có một cái nhìn đặc biệt với thơ của Nguyễn Duy, PGS. TS. La Khắc Hòa dành không ít thời gian và tâm huyết nghiên cứu về thơ Nguyễn Duy qua góc nhìn Kí hiệu học. Thầy chia sẻ: “Đọc thơ Nguyễn Duy, tôi thường bị thôi miên bởi những nhan đề: nhan đề các bài thơ, nhan đề các tập thơ, các tuyển tập và nhan đề dành cho các phần được chia nhỏ trong tuyển tập và các tập thơ ấy.”
Những chia sẻ bổ ích, thú vị của PGS. TS La Khắc Hòa đã thu hút sự quan tâm của giảng viên, sinh viên. Nhiều câu hỏi xoay quanh chuyên đề đã được đặt ra tại buổi trao đổi, phần nào giúp sinh viên hiểu rõ quá trình hình thành Kí hiệu học ở các nước trên thế giới cũng như quá trình du nhập và phát triển ở Việt Nam. Ngành Văn học Ứng dụng Trường Đại học Văn Lang là một trong những đơn vị đã đưa bộ môn Ký hiệu học vào chương trình giảng dạy cho sinh viên các khóa, ứng dụng Ký hiệu học vào việc hình thành các kỹ năng xử lý thông tin cho cử nhân Văn học khi làm việc trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau.
Tổng kết chung tại buổi sinh hoạt chuyên đề, PGS. TS. La Khắc Hòa một lần nữa nhấn mạnh và chia sẻ góc nhìn của mình đến giảng viên và sinh viên ngành Văn học ứng dụng Trường Đại học Văn Lang, chỉ rõ những bước ngoặt diễn ngôn của thời đại và tính ứng dụng của nó trong văn học hiện nay: “Nghệ thuật ngôn từ là một hệ thống kí hiệu. Mỗi người đều có một lý thuyết và khái niệm riêng, tạo ra được một lý thuyết của mình để làm việc, đó chính là ứng dụng”. Những chia sẻ của PGS. TS. La Khắc Hòa đã mở ra những hướng tiếp cận mới, đồng thời giúp nhiều giảng viên và sinh viên ngành Văn học Ứng dụng lĩnh hội được nhiều kiến thức thú vị trong bức tranh Kí hiệu học rộng lớn.
Theo PGS. TS. La Khắc Hoà, từ những năm đầu của thế kỉ XX, Charles Peirce (1839 – 1914) và Ferdinand de Saussure (1837 – 1913) đã đặt cơ sở cho Kí hiệu học như là khoa học về kí hiệu và các chức năng của nó trong đời sống xã hội. Những năm 1960, 1970, phong trào Kí hiệu học phát triển rầm rộ và được vận dụng rộng rãi. Sự bùng nổ của Kí hiệu học đánh dấu bước ngoặt mang tính cách mạng của khoa học xã hội và nhân văn. Phê bình Kí hiệu học của PGS. TS. La Khắc Hòa được coi là công trình đầu tiên vận dụng lý thuyết Kí hiệu học vào nghiên cứu tác giả, tác phẩm văn học hiện đại và đương đại Việt Nam.
Bài, hình: Nhã Nhã, sinh viên ngành Văn học Ứng dụng
